Opis modelu: Royal Enfield - Ostatni klasyk
autor: Tomasz Sałek(art. z 1-go nru kwartalnika Chopper Club F-my PANON).
Od czterech lat (artykuł pisany w 2005r.-przypis j.a.c.e.k) na polskim rynku można kupić motocykle marki Royal Enfield. Jak powiadają mądrzy ludzie lepiej późno niż wcale. Dotychczas motocykle te były sprowadzane z Niemiec, z Kanady, były także kupowane w Indiach i bardzo często przebywały trasę z Indii do Polski na własnych kołach. Docierały do mnie takie pojazdy do przeglądu technicznego. Niektóre jeszcze z błotem i kurzem mongolskich stepów. Przyznam, że zacząłem odnosić się do tej konstrukcji z dużym poważaniem. Naprawy ograniczały się tylko do wymiany łożysk w tylnym kole sprawdzenia napięcia szprych i łańcucha. Czasem regulacji sprzęgła i hamulców. Trzeba pamiętać że wyprawa z Indii do Polski wymaga zabrania sporej liczby bagażu, w przeliczeniu na kg. bywało go zwykle około 100 kg . Tak więc motocykle nie były pieszczone i przechodziły wyrafinowany test wytrzymałości. Tym bardziej wyrafinowany, że nowi właściciele nie zawsze byli wytrawnymi kierowcami umiejącymi się posługiwać motocyklem przy przejazdach przez wodę, piach czy po kamienistych drogach. Ktoś kiedyś powiedział, że Enfield pojedzie na każdym paliwie byle jego liczba oktanowa była wyższa od oktanów płynu do płukania gardła. To się chyba sprawdza, bo jak wiem z opowieści, tankowanie w Pakistanie z wiader lub beczek czerpakami, z których przed nabraniem paliwa wytrząsano piasek.... Paliwo też było jakieś dziwne bo nie chciało się palić w prymusach do gotowania posiłków. Wracając więc do tematu trwałości tych motocykli należy powiedzieć z całą odpowiedzial-nością, że są niezniszczalne.
Firma Royal Enfield ma długą historię. Pierwszy motocykl firma Enfield wyprodukowała w 1901r. Wcześniej produkowano rowery i pojazdy trójkołowe z silnikami DeDion, Minerva i MMC. Te pierwsze motocykle zostały wyposażone w silniki Jap. Podwozia powstały w firmie Enfielda i miały oryginalne rozwiązania, np. w jednym z modeli produ-kowanego motocykla silnik zamontowany był z przodu główki ramy. Ponieważ silniki Japa cieszyły się dobrą opinią, firma Enfield skoncentrowała się na opracowywaniu dobrych, nowatorskich podwozi. Prowadzono jednak badania nad silnikiem własnej konstrukcji. W 1905 roku przerwano produkcję motocykli. Wznowiono ją w 1910 roku wprowadzając na rynek dwa nowe modele. Jeden z nich wyposażony został w silnik Mag o mocy 2,25 KM, drugi w silnik Jap o pojemności 770 cm3 i mocy 6 KM.
Badano opracowania technologiczne i konstrukcyjne produkowanych już na świecie silników. Na podstawie uzyskiwanych wyników i wyciąganych wniosków stworzono własną konstrukcję. Własny silnik Enfielda powstał tuż przed wybuchem I wojny światowej. Był to silnik widlasty V o pojemności 425cm3. Układ zaworów był charakterystyczny dla tamtych lat, tzw. wlot nad wylotem. Zawór ssący był w układzie górnozaworowym natomiast zawór wydechowy w układzie dolnozaworowym. Powstał także silnik dwusuwowy o pojemności 225 cm 3.
Motocykle z nowymi silnikami służyły na frontach całej Europy jako motocykle kurierskie. Prace nad nowymi konstrukcjami silników i podwozi trwały zawsze dość długo, ponieważ w chwili podjęcia decyzji o produkcji motocykli, Firma Enfield zmieniła nazwę na Royal Enfield Motorcycle, a w ambicjach i zamierzeniach właścicieli było wytwarzanie takich pojazdów, które tłumaczyłyby nazwę Royal - królewski. Wiedza konstrukcyjna i zdobyte doświadczenia z pól frontowych I wojny zaowocowały stworzeniem w dwudziestoleciu międzywojennym wielu nowych, udanych modeli. Mały, tani, ekonomiczny i bardzo trwały motocykl o pojemności 225 cm3 dwusuwowego silnika produkowany był bez większych zmian. Trudne warunki terenowe pól bitewnych I wojny ukazały konieczność produkowania motocykla o dużej pojemności silnika, który pozwalał na zamontowanie wózka bocznego. Powstał więc motocykl z silnikiem o pojemności 976 cm3. Silnik rozwijał moc 11 KM, ale miał bardzo duży moment obrotowy. Był to idealny pojazd to poruszania się w trudnym terenie i z wózkiem bocznym. Sprawdził się na bezdrożach kolonii brytyjskich. Konstrukcja ta była cały czas rozwijana i przy końcu lat trzydziestych ten udany widlasty silnik został powiększony do pojemności 1140 cm3.
Od samego początku Enfield postawił na trwałość i niezawodność swych motocykli. Było to trudne wyzwanie biorąc pod uwagę szeroką gamę produkowanych modeli. W ofercie Firmy były motocykle o pojemności od 250 do 1140 cm3. Dwusuwy i czterosuwy. Prostota obsługi i niezawodność działania była wielkim atutem w konkurencji z innymi firmami motocyklowymi. Anglia miała wtedy kolonie, a więc dobry, niezawodny motocykl był bardzo pożądanym towarem. W konstrukcjach Enfielda silniki zawsze miały niskie stopnie sprężania, niskie zużycie paliwa i wspaniałą elastyczność silnika. Mimo, że na każdym motocyklu Royala można jeździć bez skrzyni biegów, Firma już w 1927 r wprowadziła w większości swych modeli motocykli czterostopniowe skrzynie, co uczyniło je jeszcze bardziej funkcjonalnymi.
W 1924 roku zapotrzebowanie rynku europejskiego zmobilizowało konstruktorów Enfielda do opracowania motocykla o pojemności 350 cm3. Ponieważ czas naglił a konkurencja produkowała już motocykle o tej pojemności w chwili powstania podwozia zamontowano w nie silniki Jap. Prace nad silnikiem 350 trwały i po roku ukazały się Royale z firmowymi silnikami dolnozaworowymi i górnozaworowymi o pojemności 350 cm3. Konstrukcje silników były bardzo udane w związku z tym na ich bazie w 1927r produkowano także dolno- i górnozaworową 500tkę. Prace nad nowymi konstrukcjami silników i podwozi trwały nieprzerwanie i tak w 1931 r w silnikach 350 i 500 pojawiły się czterozaworowe głowice. Produkowano także silniki z głowicami trzyzaworowymi, dwa zawory ssące jeden wydechowy. Silniki miały porównywalne parametry eksploatacyjne. Głowice z trzema zaworami były jednak mniej pracochłonne, a tym samym tańsze w produkcji, co wpływało na cenę motocykla. II Wojna Światowa wykazała wielką przydatność lekkich, zwrotnych, ekonomicznych i niezawodnych w każdych warunkach motocykli o pojemności 350 i 500 cm3. Royal Enfield miał takie modele w swojej produkcji. W 1948r motocykle te zostały wyposażone w nowe podwozia z wahaczowym zawieszeniem tylnego koła i otrzymały nazwę Bullet, co znaczy pocisk, kula. I znowu doświadczenia zdobyte w czasie eksploatacji motocykli w okresie trwania wojny, jak również w różnych warunkach drogowych i atmosferycznych Indii pozwoliły konstruktorom firmy Enfield na bieżąco wprowadzać zmiany i udoskonalenia w nowych modelach.
Tak powstał produkowany do dzisiaj Bullet, który spełnia marzenia założycieli Firmy Royal Enfield - jedziesz kiedy chcesz i gdzie chcesz. Trwałość i niezawodność motocykli Enfielda stała się rzeczywistością. Bullet 350 i 500 jest produkowany do dzisiaj. W 1967 r. armia i policja Indii poszukiwała trwałego motocykla nadającego się na górskie bezdroża i drogi miejskie. Wymagania były wysokie, bo motocykl miał być szybki na drogach bitych, bardzo sprawny na odludnych bezdrożach, ekonomiczny i bezawaryjny w każdych warunkach atmosferycznych. Konstrukcja motocykla miała być na tyle prosta, aby nawet poważnej naprawy można było dokonać w słabo wyposażonym warsztacie. Wybór padł na Royal Enfielda i od 1967 r. Bullet produkowany jest w Indiach.
Konstruktorzy angielscy tworząc Bulleta postanowili pobić konkurentów trwałością i niezawodnością swego produktu. Motocykle Bullet w latach 60 i 70 - tych odnosiły sukcesy w najtrudniejszych światowych imprezach terenowych, w tym na sześciodniówkach motocyklowych. Brały także udział w wyścigach TT na wyspie Man.
Rok 1952 był bardzo udany dla Royal Enfielda. Produkowano wtedy kilka modeli motocykli od pojemności 125cm3 do 692cm3. Zaczęto wytwarzać słynne angielskie twiny, dwucylindrowe silniki o stojących równoległych cylindrach.
Wizytówkami Firmy w konkurencji twinów były:
Royal Enfield 500 Twin 495 cm3, 25 KM przy 5500 obr/min - produkowany od 1949 do 1958r.
Meteor Minor 500, 496 cm3, 30 KM przy 6250 obr/min - produkowany od 1958 do 1963r.
700 Meteor, 693cm3, 36 KM przy 6000 obr/min - produkowany od 1952 do 1955.
Super Meteor 693 cm3, 40 KM przy 5500 obr/min - produkowany od1955 do 1962r.
Constellation 693 cm3, 51 KM przy 6250 obr/min.
Interceptor 736 cm3, 52KM przy 6000 obr/min produkowany od 1962 do 1968r.
Interceptor II 736cm3, 52,5KM przy 6500obr/min. - produkowany od1968 do 1970r.
W 1970r po zaprzestaniu produkcji motocykli przez Enfielda część pozostałych silników wykupiła Firma Rickman (wykonywano w niej motocykle do celów sportowych, między innymi do wyścigów na TT). Podrasowane silniki zostały wstawione w zmodyfikowane podwozia Royala lub wykonane przez Rickmana. Motocykle pod nazwą Rickman były sprzedawane głównie w USA. (Rickman 736cm3, 56KM przy 6750 obr/min.)
Trwałość wszystkich współpracujących ze sobą części uzależniona jest od właściwego smarowania i wytrzymałości materiału, z którego te części są wykonane. Łatwość obsługi i naprawy zawsze uzależnione są od większej lub mniejszej prostoty wykonania całej konstrukcji. Czym mniej współpracujących części tym mniej elementów do zepsucia i tym mniejsze straty mocy na pokonanie tarcia współdziałających ze sobą elementów. Dobry konstruktor potrafi tak zaprojektować swoje urządzenie, że wszystkie elementy mają taką samą trwałość w przeliczeniu na lata, kilometry czy godziny pracy. Pamiętać należy, że każde urządzenie jest tak trwałe jak najsłabsza część zamontowana w tym urządzeniu. Bullet powstał jako motocykl mający zapewnić użytkownikowi bezawaryjną eksploatację przez wiele lat. Przy obliczaniu poszczególnych elementów silnika i podwozia zawsze do otrzymanego obliczenia dodaje się na plus na tzw. współczynnik bezpieczeństwa. Obliczamy wytrzymałość np. wałka skrzyni biegów i otrzymujemy wynik, że średnica wałka powinna wynosić 20mm - należy wyprodukować skrzynię biegów z wałkiem o średnicy 22- 25 mm. Jeżeli jest to z |
